लग्नाचा हंगाम जवळ येतोय. पण सोनं आणि चांदीच्या वाढत्या किमतीमुळे लोक थोडे चिंतेत आहेत. ११ एप्रिल रोजी १० ग्रॅम सोन्याची किंमत ९३,०७४ रुपये झाली. ही किंमत कालच्या तुलनेत २,९१३ रुपयांनी वाढली. चांदीही १,९५८ रुपयांनी वाढून ९२,६२७ रुपये झाली.
अमेरिकेच्या निर्णयाचा परिणाम
अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी काही कर (tax) ९० दिवसांसाठी माफ केले. याचा परिणाम जगभरातल्या सोन्याच्या बाजारावर झाला. त्यामुळे सोनं महाग झालं आणि भारतातही त्याचा परिणाम दिसतोय.
GST मुळे किंमत आणखी वाढली
सोनं खरेदी करताना GST (कर) लागतो. त्यामुळे सोन्याच्या मूळ किमतीवर आणखी पैसे जोडले जातात. उदाहरणार्थ:
- २४ कॅरेट सोनं: ९५,८६६ रुपये
- चांदी: ९५,४०५ रुपये
हे दर “इंडिया बुलियन अँड ज्वेलर्स असोसिएशन” (IBJA) ही संस्था ठरवते. ती दिवसातून दोन वेळा दर जाहीर करते – एकदा दुपारी आणि एकदा संध्याकाळी.
वेगवेगळ्या प्रकारच्या सोन्याच्या किंमती
सोनं वेगवेगळ्या शुद्धतेनुसार वेगवेगळ्या किमतीला मिळतं:
- २३ कॅरेट: ९२,७०१ रुपये
- २२ कॅरेट: ८५,२५६ रुपये
- १८ कॅरेट: ६९,८०६ रुपये
शहरानुसार किंमती बदलतात
IBJA चे दर हे फक्त एक अंदाज असतो. पण प्रत्येक शहरात किंमती वेगळ्या असतात. कारण तिथे वाहतूक खर्च, स्थानिक कर, आणि मागणी वेगळी असते. त्यामुळे किंमत १००० ते २००० रुपयांनी कमी-जास्त होऊ शकते. त्यामुळे दागिने खरेदी करताना स्थानिक किंमत नक्की तपासा.
लोकांना स्वस्त सोन्याची अपेक्षा होती
खूप लोकांना वाटत होतं की सोनं परत ५० ते ५५ हजार दरम्यान येईल. पण आत्ताची स्थिती पाहता हे शक्य नाही.
का महाग होतंय सोनं?
- जगात अनेक ठिकाणी युद्ध सुरू आहे, त्यामुळे लोक सुरक्षित गुंतवणुकीसाठी सोनं विकत घेत आहेत.
- अमेरिकन डॉलरची जागा इतर चलनं घेत आहेत.
- जगभरातल्या बँका मोठ्या प्रमाणावर सोनं खरेदी करत आहेत.
- महागाई आणि मंदीमुळे लोक शेअर्सऐवजी सोनं खरेदी करत आहेत.
लग्नसराईवर परिणाम
भारतात लग्नात सोन्याचे दागिने खूप महत्त्वाचे असतात. पण आता सोनं खूप महाग झालंय, त्यामुळे:
- लोक चांदीचे दागिने बघत आहेत.
- कमी वजनाचे दागिने घेत आहेत.
- १८ किंवा २२ कॅरेटचं सोनं घेत आहेत.
- काही जण हप्त्याने खरेदी करत आहेत.
तरीही सोनं चांगली गुंतवणूक
तज्ज्ञ म्हणतात की सोनं अजूनही दीर्घकाळासाठी चांगली गुंतवणूक आहे. जगातली परिस्थिती बघता, सोन्याची किंमत अजूनही वाढू शकते.
महाग सोन्याला पर्याय काय?
- सुवर्ण बाँड: हे सरकारद्वारे दिले जातात आणि सुरक्षित असतात.
- गोल्ड ETF: हे इलेक्ट्रॉनिक स्वरूपात असतात.
- थोडं-थोडं खरेदी करणं: दर महिन्याला थोडं सोनं घ्या.
- डिजिटल गोल्ड: ऑनलाइन थोड्या पैशातही सोनं विकत घेता येतं.
सावधगिरी कशी घ्यावी?
- खरेदी करताना हॉलमार्क असलेलेच दागिने घ्या.
- योग्य पावती आणि सर्टिफिकेट घ्या.
- दररोजच्या किमती लक्षात ठेवा.
- फक्त विश्वासू सराफाकडूनच खरेदी करा.
सोनं केवळ दागिनं नाही, तर संपत्ती साठवण्याचं साधन आहे. आजच्या महागाईतून घाबरून न जाता, योग्य माहिती घेऊन दीर्घकाळासाठी गुंतवणूक करावी.
भारतीय संस्कृतीत सोन्याचं विशेष स्थान आहे आणि ते पुढेही राहणार आहे. त्यामुळे आपली आर्थिक ताकद आणि गरज बघून निर्णय घ्या.